Energietransitie: naar een aardgasvrije buurt

In Ede willen we vóór 2050 afgesloten zijn van het aardgasnet. Dat gaat niet ineens, maar gebeurt in de loop van vele jaren, wijk voor wijk. Uiteraard krijg je dat lang van tevoren te horen. Het project vraagt bewoners mee te denken over hoe we zonder gas eten koken, onze huizen verwarmen en warm douchen. De energietransitie is een ingewikkelde opgave waar de gemeente mee aan de slag wil in de Zeeheldenbuurt. Hier is nog geen uitkomst bekend; dat ligt ook aan de keuze van de bewoners. Op basis van de meedenksessies met bewoners is in het voorjaar van 2021 een startnotitie opgesteld met uitgangspunten ook is een technisch rapport opgesteld waarin enkele alternatieven voor aardgas zijn doorgerekend (zie onderaan deze pagina).

Subsidiemogelijkheden

De Zeeheldenbuurt is in 2021 door de gemeente aangemeld voor de derde ronde van de proeftuin Aardgasvrije Wijken. Dit is een subsidieregeling die aangevraagd kan worden voor het verduurzamen van woningen. Helaas is deze aanvraag niet gehonoreerd. Wel onderzoekt het project andere mogelijkheden om de energietransitie voor bewoners betaalbaar te maken.

Daarnaast zijn er subsidiemogelijkheden bij het rijk, onder andere voor isolatie, warmtepompen en zonneboilers. Zie hier

Ook kun je een lening aanvragen bij het warmefonds

Voor het verduurzamen van je huis kun je als particulier woningeigenaar een Toekomstbestendig Wonen Lening aanvragen. Meer info vind je hier.

Meer informatie vind je over subsidie en financieringsmogelijkheden op Milieucentraal

Warmtenet

In Ede ligt in sommige wijken zo’n netwerk van warmwaterbuizen om huizen te verwarmen. Dit warme water kan bijvoorbeeld van fabrieken (opgewarmd koelwater), uit de diepe ondergrond of uit biomassa. In Ede is restwarmte echter nog niet voorhanden en warmte uit de diepe grond nog niet haalbaar. Er is veel discussie of Biomassa, de huidige brandstof, wel duurzaam is, omdat het verbranden van biomassa ook veel CO2 uitstoot. Bewoners van een deel van onze buurt ervaren daarnaast overlast van de Biomassa centrale aan de Knuttelweg. Voor meer informatie kijk ook op https://warmtebedrijfede.nl.

In de Benedenbuurt in Wageningen zijn bewoners zelf bezig met de aanleg van een warmtenet.

Isolatie

Een goed geïsoleerde hoekwoning verbruikt jaarlijks gemiddeld 1.200 m3 gas voor verwarming. Een vergelijkbare, maar slecht geïsoleerde woning, heeft ongeveer 2.600 m3 gas per jaar nodig. Dat is ruim 2 keer zoveel! Milieu Centraal heeft berekend dat van geen naar goede isolatie wel € 1.600 tot 4.000 per jaar kan schelen aan energiekosten, afhankelijk van de energieprijs die je betaalt. Maar ook in een matig geïsoleerd hoekhuis (met 5 cm dakisolatie en dubbel glas) valt nog veel te besparen: zo'n € 350 per jaar als je de isolatie van dak, vloer, muren en ramen verbetert. Meer informatie.

Is je huis redelijk geïsoleerd?

Combineer dan alvast je HR cv-ketel met een hybride warmtepomp. Je woont niet helemaal zonder aardgas, maar je bespaart al behoorlijk op je gasrekening. Hiervoor kun je ook een flinke subsidie krijgen.

Is je huis goed tot zeer goed geïsoleerd, of laat je zelf een huis bouwen?

Dan kun je je huis verwarmen met een warmtepomp.

Die haalt warmte uit de grond, de lucht of water en warmt dit efficiënt op via een soort omgekeerd koelkastprincipe. Een warmtepomp gebruikt wel stroom, maar veel minder dan wanneer je elektrische kacheltjes zou gebruiken. Belangrijk bij het gebruik van een warmtepomp is je warmteafgiftesysteem, je moet een woning hebben met een lage temperatuurafgiftesysteem zoals bijvoorbeeld vloerverwarming. Je kunt een eigen warmtepomp nemen, maar je kunt er ook een delen met je buren. Zie bijvoorbeeld https://www.warmtepomp-info.nl/

Of je huis geschikt is voor welke warmtepomp kun je met deze check bepalen of op deze website. Hier vind je ook meer informatie over warmtepompen.

Of een hybride warmtepomp naast een besparing in aardgas (30-40%) een investering is met een redelijke terugbetaaltijd hangt af van je specifieke situatie. Met dit Excel hulpmiddel kun je het voor jouw eigen situatie berekenen.

Op Milieucentraal vind je meer informatie over warmtepompen.

Infraroodpanelen

Infrarood panelen maken met behulp van elektriciteit onzichtbare, langgolvige (zo'n 10 micrometer) warmtestraling. De warmte wordt niet gelijk verdeeld over de ruimte. Een paneel heeft een bereik van ongeveer 3 meter. Je zou dus kunnen spreken van een lichtgolf/object systeem.

De wijze van gebruik, meningen en ervaringen van deze vorm van verwarming lopen uiteen. Ze zijn goedkoop in aanschaf, vragen weinig installatietijd, nemen geen ruimte in en hebben geen onderhoud nodig. De meeste mensen zetten een infraroodpaneel in als bijverwarming, verwarming voor kleine ruimtes en bijvoorbeeld een werkplek op een verdieping waar niet verwarmd wordt. Lees meer op Milieucentraal

Verantwoorde houtstook

Met het aantreden van de winter steken veel mensen de open haard of de houtkachel aan. Vaak voor de gezelligheid, maar met de hoge energieprijzen ook wel om de energiekosten te beperken. Maar rook brengt schadelijke stoffen in de lucht en kan voor overlast zorgen. Zeker bij mist en windstil weer blijft de rook lang om het huis en in de buurt hangen. Kinderen, ouderen en mensen met luchtwegproblemen hebben er extra last van. Je kunt zelf veel doen om die overlast te beperken door de wijze van stoken, het juiste hout, de keuze van je kachel en filters. Zie ook dit artikel en deze links.

Groen gas

Misschien wordt het aardgasnet in sommige wijken geschikt gemaakt voor biogas/groen gas. Dit is met kleine aanpassingen geschikt voor gewone cv-ketels en gasfornuizen. Groen gas is echter maar beperkt beschikbaar. Lees meer op Milieucentraal.

Waterstof

Op diverse plaatsen in Nederland wordt onderzocht of waterstof ingezet kan worden voor het verwarmen van huizen. Wil een woning op waterstof verwarmd kunnen worden, moet de installatie wel aangepast worden. Helaas wordt de meeste waterstof voorlopig nog met fossiele brandstof gemaakt.

Meer informatie:
https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/energiebronnen/waterstof/
https://www.regiofoodvalley.nl/fileadmin/energieloket/Tools/StaalkaartWaterstof.pdf 

Enkele voorbeelden van projecten en proeven met huizen verwarmen op waterstof:
https://h2h.nu/ uit Wageningen
https://www.deltawind.nl/project/stad-aardgasvrij/
https://www.lochemenergie.net/waterstof-pilot-h2l-berkeloord

Douchen zonder aardgas
Ook voor warm water moet een andere oplossing komen als we op den duur van het gas af gaan. Een goede optie is een zonneboiler. De zon verwarmt het water, dat wordt opgeslagen in een geïsoleerd vat. Er zijn interessante subsidies voor de aanschaf van een zonneboiler. Andere mogelijkheden zijn een elektrische doorstromer (soort elektrische geiser) of een elektrische boiler. Deze apparaten zijn ook goed te combineren met een zonneboiler. Lees meer op Milieucentraal.

Meer informatie over aardgasvrij wonen

Nog veel meer informatie over aardgasvrij wonen vind je op https://milieucentraal.nl en https://www.hierverwarmt.nl/

Speciaal voor Ede is de website https://www.ede-natuurlijk.nl